Leke Tedavisi
Cilt Lekeleri Nedir?
Ciltte melanin adı verilen pigment cilde renk vermeyi sağlar. Melanosit hücrelerinin fazla melanin üretmesi ya da düzensiz çalışması yüzünden ciltte lekeler meydana gelebilir. Güneşin zararlı ışınlarına maruz kalan ciltte bozulmalar meydana geldiği için vücudumuzda açıkta kalan yerlerde bu bozulmayı görmek daha olası bir durumdur. Bu bölgeler el, sırt, göğüs ve yüz olarak sıralanabilir. Bu bölgelerde oluşan lekeler kötü bir görünüme neden olmakla birlikte bazı durumlarda cilt kanseri gibi ciddi sağlık problemlerine işaret eden cilt kusurlarıdır. Doktor kontrolünde var olan cilt lekesinin sebepleri tetkik edilmeli ve eğer sağlığı tehdit eden bir durum yok ise tedavisi için çeşitli yöntemlere başvurulmalıdır.
Leke tedavisi uygulanmadan önce bu durumun neden var olduğu iyi anlaşılıp saptanmalıdır. Cilt lekeleri çeşitli sebeplerle oluşabilen bir yapıya sahiptir.
Leke Neden Oluşur?
Cilt lekeleri oluşma sebepleri çok çeşitlidir.
- Genetik olarak yatkınlığın var olması,
- Yaşlanmak,
- Tütün ve alkol kullanımı,
- Güneşin zararlı ışınlarına maruz kalmak,
- Hormon tedavileri,
- Aşırı yağlı ve baharatlı beslenmek,
- Yeterli su tüketimi yapmamak,
- Hamilelik döneminden geçiyor olmak,
- Bilinçsiz bir şekilde uygulanan peeling işlemleri,
- Bilinçsiz kalitesiz kozmetik ürünü kullanmak,
- Cilt enfeksiyon hastalıkları,
- Yaz aylarında yaptırılan ağda, epilasyon, peeling gibi işlemler,
İlaç kullanımı gibi sebepler cilt lekelerinin oluşmasına yeterli zemini hazırlayabilecek potansiyelde faktörlerdir.
Leke Türleri Nelerdir?
Lekeler doğuştan ya da sonradan ortaya çıkabilme özelliğine sahip farklı türlere sahiptirler.
Akne Lekesi: Akne cildin normalden fazla yağ üretmesi sonucu meydana gelen, genellikle ergenlik dönemi ile ortaya çıkan bir çeşit cilt kusurudur. Çeşitli faktörler sebebiyle oluşabilir. Makyaj yapmak, aşırı terlemek, stres, depresyon ya da hormon değişiklikleri akne oluşumunu tetikleyen faktörlerdendir. Akneler görünüşlerine göre farklı isimler alabilirler. Siyah noktalar cilt yüzeyindeki koyu renkte görülen gözeneğin içine sıkışmış yağdan oluşmaktadırlar. Siyah olarak gözükme sebebi hava ile reaksiyona giren yağ hücrelerinin kararmasıdır. Beyaz noktalar, gözeneklerin yağ ve ölü deri ile tıkanması sonucu oluşur. Sivilceler ise sarı veya beyaz irin içeren kırmızı lekelerdir. Yağ, bakteri ve ölü deri hücreleri cilt altında enfeksiyona sebep olduğunda ortaya çıkarlar. Kistik sivilceler adı verilen durum ise cilt altında gözlemlenen ve tıkanmış gözenek sonucu oluşan bir cilt kusurudur. Akneler sıkılarak veya yanlış tedaviler uygulayarak iyileştirilmeye çalışılırsa ciltte leke oluşumu gözlenir. Bu lekeler kalıcı olabilme ihtimaline sahiptirler.
Doğum Lekeleri: Doğum lekeleri yeni doğan bir bebeğin cildinde ortaya çıkan lekelerdir. Doğum esnasında veya kısa bir süre sonra ortaya çıkarlar. Bazı doğum lekeleri zaman içerisinde kaybolurken bazıları kalıcı olabilir. Araştırmalara göre bu lekelerin kesin bir sebebi yoktur. Doğum lekelerinin genel itibariyle herhangi kayda değer bir zararı yoktur. Ancak bu lekeler bazen bebeğin altta yatan bir hastalığına işaret ediyor olabilir. Bu durumdan kesin emin olmak için bebeği bir dermatoloğun görmesi önemli bir adım olabilir.
Uçuk Lekesi: Uçuk, dudak veya ağız çevresinde oluşabilecek kırmızı renkli, ağrılı ve sıvı dolu kabarcıklardır. Virüs etkisiyle enfeksiyon oluşumu sonucunda ortaya çıkarlar. Bulaşıcı özelliktedir ve iyileşme sonrasında ciltte leke bırakma özelliğine sahiptirler. Bulaşıcı özelliklerinden dolayı virüsün geçmesini önlemek için yakın temastan uzak durmak önemli bir husustur.
Cilt Kanseri: Cilt lekeleri çoğunlukla zararsız olarak bilinirler. Fakat her ihtimale karşı bir dermatoloğa görünerek gerekli tahlil ve tetkiklerle bu lekelerin sebeplerinin araştırılması bazı risklerin ayıklanması için çok büyük önem teşkil etmektedir. Bu risklerden bir tanesi cilt kanseridir. Bazı leke türleri cilt kanserine işaret ediyor olabilir. Bu semptomlara dikkat etmek ve bir dermatoloğa görünmek cilt kanserini erken teşhis etmek için yardımcı olabilir. Kanama veya kaşıntıya sebep olabilen, hızlı büyüme gösteren, asimetrik veya pürüzlü, düzensiz kenarlara sahip, 6 milimetreden daha büyük lekeler, cilt kanseri belirtileri gösteren cilt lekeleridir. Bu tip özellikler barındıran cilt lekelerine sahip bireylerin hızlı bir şekilde cilt doktoruna başvurması gerekir. Hastalık ilerledikçe vücutta lekeler çoğalacaktır. İlerlemesine fırsat vermeden erken teşhis ve erken tedaviyle başarılı bir sonuç elde etmek çok daha yüksek bir ihtimal olacaktır.
Leke Tedavisi Nasıl Olur?
Leke tedavisi öncesinde lekenin sebebi uzman bir dermatolog tarafından tespit edilir. Tetikleyen faktörler ortadan kaldırılır ve eğer cilt üzerinde yanık, kızarıklık, kaşıntı gibi belirtiler var ise cildin tedavi edilip iyileşme sürecinden sonra leke tedavisi başlatılabilir. Leke tedavileri uygulandıktan sonra tekrardan oluşumunu engellemek için en önemli husus güneş ışınlarına maruz kalmamaktır. Düzenli olarak güneş koruyucu kullanmak, solaryuma girmemek cilt için yapılabilecek en iyi önlemlerdir. Özellikle yazın güneşin etkilerini en aza indirmek için en az 30 faktörlü güneş kremleri kullanılmalı, uzun süre güneş temasından kaçınılmalı, parfüm, kolonya gibi ürünler vücudun güneş gören bölgelerine sıkılmamalı, güneşten koruyucu kıyafetler giyilmeli, şapka takılmalı ve mutlaka güneş gözlüğü kullanılmalıdır. Yeni oluşan sivilce ve siyah noktaları sıkmamak ve bu tür problemleri cildi temizleyip iyi bir şekilde nemlendirerek kendi kendine geçmesini beklemek de leke oluşumunu engeller. Ayrıca dengeli beslenmeye özen göstermek ve su tüketimine önem vermek cilt için oldukça faydalıdır.
Mezoterapi Yöntemi ile Leke Tedavisi: Mezoterapi ile leke tedavisinde leke açma özelliğine sahip, antioksidan etki gösteren aminoasitler, multivitamin, hyaluronik asit içerikli özel maddeler ince iğneler ile deri altına enjekte edilerek uygulanır. Bu sayede leke oluşumu gözlenen deri bölgelerinde hücre yenilenmesi sağlanır. Melanosit hücrelerinin yenilenmesiyle hem cilt lekeleri başarılı bir şekilde tedavi edilir hem de ciltte oldukça sağlıklı ve parlak bir görünüm elde edilmiş olur.
Kimyasal Peeling ile Leke Tedavisi: Kimyasal peeling cildin üst katmanındaki dokuyu nazik bir şekilde soyarak pigment üreten hücrelerin pigment sentezini baskılamaktadır. Yüzeysel leke ve leke izlerinde oldukça etki gösteren sonuçlar sağlayan kimyasal peeling ile uygulanan bölgede kolajen sentezi sağlanır. Hücre yenileme konusunda da oldukça başarılı olan kimyasal peeling işlemi sonrasında cildin güneşe maruz bırakılmaması çok önemli bir noktadır. Yüzey cilt leke tedavisinde başarılı bir yöntemdir.
PRP ile Leke Tedavisi: PRP tedavisi, hastanın kendinden alınan kan ile hazırlanan ve kan dolaşımı ile taşınan trombosit olarak zengin plazma kısmının tedavi uygulanacak bölgeye mikroenjeksiyon yolu ile enjekte edilmesi ile yapılan bir yöntemdir. Kullanılan pıhtı hücreleri sayesinde lekelerde iyileşme gözlenir, cilt yenilenme gösterir ve aydınlık bir görünüm elde edilir. Kanda bulunan trombositler, büyüme ile ilgili faktörleri içerisinde bulunduran bir moleküldür. PRP ile leke tedavisinde bu büyüme faktörleri ile ciltte yenilenip canlanma meydana gelmektedir.
Kriyoterapi ile Leke Tedavisi: Leke tedavisi kriyoterapi yöntemi ile de mümkün olmaktadır. Kriyoterapide sıvı nitrojen ile lekeler dondurulur ve işlem uygulanan bölgede bir süre sonra kabuklanma gözlenir. Kabukların düşmesi ile lekeler ortadan kaldırılmış olur. Kısa bir süreliğine kızarıklık ve şişlik hissine sebep olsa da bu etkiler geçicidir.
Leke Açma Özelliğine Sahip Kremler ile Leke Tedavisi: Leke açıcı özellikteki kremler hücrelerde melanin oluşumunu engellerler. Güneş lekesi ya da leke tedavisi için bu kremleri kullanmak isteyen kimselerin dikkat etmesi gereken konu muayene olmadan doktora danışılmadan kullanılmaması gerektiğidir. Cilde uygun özellikte olmayan kremlerin kullanılması lazer ve kimyasal soyma işlemleriyle birlikte daha çok lekeye sebep olabilmektedir.
Dermapen ile Leke Tedavisi: Dermapen cihazı çok sayıda ince iğneye sahip kalem görünümünde bir tedavi aracıdır. Cilde uygun serumların sürülmesi işleminden sonra bu cihaz lekelerin üzerinde gezdirilir ve bölgede göz ile görülmeyecek kadar küçük delikler oluşur. Dermapen uygulaması sonrası ciltte kanama meydana gelir ve cilt kendi kendini onarmaya başlar. Bu sayede cildin yenilenmesi sağlanır ve leke oluşumu ortadan kaldırılır. Yaz aylarında yapılması önerilmeyen bir leke tedavisi yöntemidir.
Lazer ile Leke Tedavisi: Lazer tedavisi günümüzde birçok alanda kullanılan ve başarıları kanıtlanmış oldukça iyi sonuçlara sahip bir tedavi yöntemidir. Hücreler lazer ışınları sayesinde yenilenirler ve diğer hücreler için herhangi bir zararı yoktur. Uygulanacak bölge bronzlaşmamış ve güneş etkisi altında kalmamış olması gerekmektedir. Bronzlaşmış bölgeler lazer ışınları emerler ve bu da cilt üzerinde irritasyon veya su toplamaya sebebiyet verebilir. Leke tedavisinde fraksiyonel CO2 lazer, IPL, Q Switched ve KTP lazer tedavileri uygulanabilecek yöntemlerdir. Başarı oranları oldukça yüksek olduğu için lazer tedavileri leke konusunda iyi bir tercih olacaktır.